कवठे येमाई(धनंजय साळवे) – शिरूर शिक्षण प्रसारक मंडळाचे चांदमल ताराचंद बोरा महाविद्यालय, शिरूर जि. पुणेेे येथे भौतिकशास्त्र विभागाकडुन एक दिवसीय कार्यशाळा आयोजित केली गेली .एसी-डीसी रिचार्जेबल एलईडी बल्बचे उत्पादन”
डीबीटी स्टार कॉलेज योजना अंतर्गत
(२९ मार्च २०२२)
जग तीव्र ऊर्जा संकटाकडे वाटचाल करत असताना, पर्यायी ऊर्जा संसाधने आणि ऊर्जा कार्यक्षम उपकरणांची सतत गरज भासत आहे. एक विशिष्ट क्षेत्र, ज्याने ऊर्जा कार्यक्षमतेच्या बाबतीत जबरदस्त प्रगती पाहिली आहे, ते म्हणजे प्रकाश उत्सर्जक डायोड, एल.ई.डी. (LED). एल.ई.डी. हे आजचे अत्यंत ऊर्जा-कार्यक्षम प्रकाश तंत्रज्ञान आहे, आणि जगातील प्रकाशाचे भविष्य मूलभूतपणे बदलण्याची क्षमता आहे. एल.ई.डी. लाइट बल्ब जास्त काळ टिकतात, ते अधिक टिकाऊ असतात आणि इतर प्रकारच्या प्रकाशापेक्षा चांगली प्रकाश गुणवत्ता देतात.एल.ई.डी. (LED) लाइटिंगच्या व्यापक वापरामुळे जगातील ऊर्जा बचतीवर मोठा प्रभाव पडतो. एल. ई..डी. तंत्रज्ञानाच्या जलद विकासामुळे उत्पादनाची उपलब्धता वाढली आहे, उत्पादनाची कार्यक्षमता वाढली आहे आणि किंमती कमी झाल्या आहेत. विद्यार्थ्यांचे तांत्रिक ज्ञान वाढवण्यासाठी, तसेच एल.ई.डी. बल्ब निमिर्ती आणि दुरुस्त करण्यास सक्षम करण्यासाठी, भौतिकशास्त्र विभागाच्या वतीने ‘ए.सी.-डी.सी. रिचार्जेबल एल.ई.डी. बल्बचे उत्पादन’ या विषयावर २९ मार्च २०२२ रोजी डी.बी.टी. स्टार कॉलेज योजनेअंतर्गत एक दिवसीय कौशल्य विकास कार्यशाळा आयोजित करण्यात आली होती.
कार्यशाळेची सुरुवात सकाळी १०.०० वाजता उद्घाटन कार्यक्रमाने झाली. या कार्यशाळेच्या अध्यक्षस्थानी प्राचार्य डॉ. के.सी. मोहिते होते. त्यांनी ऊर्जा बचत, आगामी तंत्रज्ञान, ऊर्जा क्षेत्रातील व्यावसायिक संधी आणि इतर अनेक गोष्टींवर आपले मत व्यक्त केले. रिसोर्स पर्सन, डॉ. ए.व्ही. रोकडे यांनी एल.ई.डी. बल्बचा इतिहास, बल्बचे कामकाज, एलईडी बल्बचे घटक, एलईडी बल्बची दुरुस्ती आणि निर्मिती याविषयी थोडक्यात माहिती दिली.
कार्यशाळेचे संयोजक म्हणून डॉ. एस. एम. पांढरकर यांनी डॉ. ए.व्ही. रोकडे यांचा परिचय करून दिला आणि अशा प्रशिक्षण कार्यशाळांची आवश्यकता याविषयी शिकवले. डॉ. पी. एस. वीरकर, रसायनशास्त्र विभाग प्रमुख; प्रा.आर.पी. गणोरकर, दुपारचे सत्र प्रभारी; डॉ.डी.एच.बोबडे, भौतिकशास्त्र विभाग, डीबीटी स्टार कॉलेज योजना समन्वयक; डॉ. एन. एम. घाणगावकर, डी.बी.टी. स्टार कॉलेज योजना समन्वयक यांनीही मनोगत व्यक्त केले. सूत्रसंचालन श्री.एस.बी. कवाडे यांनी केले तर आभार श्री.एन.बी. शेळके यांनी मानले.
दुपारी प्रात्यक्षिक आणि हॅन्ड्स ऑन ट्रेनिंग प्रशिक्षण सत्र डॉ. ए.व्ही. रोकडे, सुनील बर्मा व सोनाली रोकडे-राऊत यांनी घेतले. या कार्यशाळेत सुमारे ९० विद्यार्थी सहभागी झाले असून तज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली विद्यार्थ्यांनी प्रत्येकी एक असे एकूण यशस्वीरित्या ७५ एल.ई.डी. बल्ब तयार केले आहेत.
या कार्यशाळेचा शिकण्याचा परिणाम म्हणजे विद्यार्थ्याला ऊर्जा कार्यक्षम एलईडी बल्बची गरज ओळखता आली आणि ते तयार केले. सर्व सहभागी विद्यार्थी एलईडी बल्ब तयार आणि दुरुस्त करण्यास सक्षम आहेत. या कार्यशाळेला विद्यार्ध्यांचा खूपच उत्स्फुर्त प्रतिसाद मिळाला असून भविष्यात काही विध्यार्थी स्वतःचे एल.ई.डी. बल्बचे स्टार्टअप सुरु करण्याचा विचार करत आहेत.
